Kelebek Etkisi

Deniz kenarında dolaşırken sırf eğlence olsun diye denize fırlattığınız bir taşın tsunamiye sebep olup, karşı kıyıyı yok etmesi sizce mümkün mü?


KELEBEK ETKİSİ ( Butterfly Effect )
Kelebek Etkisi, bir sistemin başlangıç verilerindeki ufak değişikliklerin, büyük ve öngörülemez sonuçlar doğurabilmesine verilen isimdir. İsmi, Edward N. Lorenz'in hava durumuyla verdiği örnekten geliyor: Amazon Ormanları'nda bir kelebeğin kanat çırpması, Avrupa'da fırtına kopmasına sebep olabilir.
Kelebek Etkisi'ni 1963 yılında Edward N. Lorenz bilgisayarıyla hava durumuyla ilgili hesaplar yaparken buldu. İlk hesaplamasında 0,506127 sayısını başlangıç verisi olarak kullandı. İkinci hesaplamada ise 0,506 sayısını verdi. İki sayı arasında sadece yaklaşık 1/1000 (binde bir), yani bir kelebeğin kanat çırpmasının yarattığı rüzgârla eşdeğerde fark olmasına rağmen, süreç içinde ikinci hesap birinci hesaba karşın çok farklı neticeler verdi.
Not: Lorenz'in 1963'te yayınlanan orijinal araştırması bir martının kanadını çırpmasının, hava durumunu sonsuza dek değiştireceğinden bahsetmektedir. Daha sonra verdiği konferanslarda Lorenz martıyı daha romantik olan kelebek ile değiştirdi. Ayrıca binde birlik fark ile kelebeğin kanat çırpmasının yarattığı rüzgarın arasında bilimsel bir ilişkinin olduğundan bahsettiğini zannetmiyorum.

Tabi Çinliler daha önce farketmişler bu durumu ve bakınız ne demişler :
bir çivi kaybolursa bir nal kaybolur.
bir nal kaybolursa bir at kaybolur.
bir at kaybolursa bir süvari kaybolur.
bir süvari kaybolursa bir savaş kaybolur.

Bir de filozoflara kulak verelim :
"söylediklerinize dikkat edin düşüncelere dönüşür,
düşüncelerinize dikkat edin duygularınıza dönüşür,
duygularınıza dikkat edin davranışlarınıza dönüşür,
davranışlarınıza dikkat edin alışkanlıklarınıza dönüşür,
alışkanlıklarınıza dikkat edin değerlerinize dönüşür,
değerlerinize dikkat edin karakterinize dönüşür,
karakterinize dikkat edin kaderinize dönüşür"

Bundan sonra denize taş atarken bir daha düşünün.